รายละเอียด:
ที่มา: http://medthai.com/ชาอู่หลง/
ชาอู่หลง (Oolong tea) คือ ชาชนิดที่ผ่านกระบวนการหมักยอดใบชาสดเพียงบางส่วนประมาณ 10-80% ในระหว่างการผลิต โดยการเพิ่มขั้นตอนการนำใบชามาผึ่งแดดไว้ประมาณ 20-40 นาที ทำให้อุณหภูมิของใบชานั้นสูงขึ้นจนเกิดกลิ่นหอมแล้วจึงนำไปผึ่งในที่ร่มอีกครั้ง พร้อมกระตุ้นให้ยอดชาตื่นตัว เร่งการหมัก แล้วจึงนำยอดชาที่หมักนั้นมาทำให้แห้ง
จากการที่กรรมวิธีการผลิตชาอู่หลงที่ผ่านกระบวนการกึ่งหมักนั้น จึงทำให้เกิดสารสำคัญที่เรียกว่า Oolong Tea polymerized-polyphenols หรือ OTPPs (พบได้มากในชาอู่หลง) นอกเหนือจากกาเฟอีน (Caffeine) และสารในกลุ่มคาเทชิน (Catechin) ที่พบได้เช่นกันในชาเขียวและชาดำ สำหรับ OTPPs นั้นเป็นกลุ่มของสารโพลีฟีนอลที่เกิดการเปลี่ยนแปลงจากสารกลุ่มคาเทชินอันเนื่องมาจากกระบวนการกึ่งหมักของใบชา โดยมีเอนไซม์โพลีฟีนอลออกซิเดสและความร้อนจากกระบวนการผลิตเป็นตัวเร่งปฏิกิริยา ซึ่งสารในกลุ่มนี้จะมีผลต่อสี กลิ่น และรสชาติของชาอู่หลง โดยปริมาณของสารนั้นจะแตกต่างกันออกไปตามระดับของการหมัก มักพบอยู่ในช่วงประมาณ 8-85% ตัวอย่างของสารในกลุ่มนี้ก็ได้แก่ ไดเมอร์ริกคาเทชิน เช่น Oolonghomobisflavan A และ Oolonghomobisflavan B สารกลุ่มทีเอฟลาวิน (Theaflavins) และทีอะรูบิจิน (Thearubigins)
โดยขั้นตอนการหมักนั้นจะช่วยทำให้สีของน้ำชาเข้มขึ้น ชาแบบนี้ที่รู้จักกันก็คือ “ชาอู่หลง” หรือ “ชาอูหลง” เป็นที่นิยมดื่มกันมากในแถบประเทศจีนตอนกลาง แถบมณฑลฝูเจี๋ยน กวางตุ้ง เป็นชาที่มีรสชาติเข้มข้นและมีกลิ่นหอม น้ำชาที่ได้จะมีสีแตกต่างกันออกไปขึ้นอยู่กับกระบวนการผลิต เช่น สีเหลืองอมเขียว สีน้ำตาลอมเขียว สีน้ำตาลอมเหลือง สีน้ำตาลอมส้ม เป็นต้น ส่วนในประเทศไทยนั้นได้มีการผลิตชาอู่หลงในแถบยอดดอยแม่สลอง ดอยวาวี จังหวัดเชียงราย ซึ่งชาที่ได้จะมีคุณภาพที่ดี รสชุ่มคอ และมีกลิ่นหอม ซึ่งเป็นที่รู้จักและนิยมดื่มกันมากขึ้น

สรรพคุณของชาอู่หลง
-
ชาอู่หลง มีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระซึ่งเป็นสาเหตุของโรคต่าง ๆ หลายโรค และช่วยชะลอวัย
-
ช่วยลดความเสี่ยงของการเกิดโรคมะเร็ง
-
ช่วยต้านอาการอักเสบและบวม
-
ช่วยลดความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจ และโรคหลอดเลือดหัวใจ
-
ช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือด ลดความเสี่ยงของการเกิดโรคเบาหวาน
-
ช่วยลดความเสี่ยงของการเป็นโรคความดันโลหิตสูง
ประโยชน์ของชาอู่หลง
-
ชาอู่หลง เป็นชาที่ได้รับความนิยมอย่างกว้างขวางมาเป็นระยะเวลานาน มีจุดเด่นตรงที่มีกลิ่นหอมละมุนชุ่มติดคอ ให้รสชาติที่เข้มกว่าชาเขียว แต่ฝาดน้อยกว่าชาดำ โดยจัดเป็นเครื่องดื่มที่รายงานการศึกษาถึงผลดีต่อร่างกายหลายด้าน
-
จากการศึกษาวิจัยของชาวสหรัฐอเมริกา และได้มีการตีพิมพ์ลงในวารสาร Journal of Nutrition ได้ระบุว่า ชาอู่หลงเป็นตัวช่วยในการล้างพิษ สามารถช่วยกำจัดอนุมูลอิสระที่ทำลาย DNA ในกระแสเลือดได้ดี
-
ชาอู่หลงมีสารต้านอนุมูลอิสระสูง จึงช่วยต่อต้านริ้วรอยที่เกิดจากการเผชิญกับรังสีอัลตราไวโอเล็ต มลภาวะต่าง ๆ และความเครียด จึงช่วยชะลอความแก่ได้อีกด้วย
-
รายงานของกองการป้องกันโรคและกองงานโภชนาการ ในกรมการแพทย์ของประเทศจีน ได้รายงานว่า ชาอู่หลงมีฤทธิ์ยับยั้งสาร DEAN ที่ทำให้เกิดมะเร็งปอด และสาร MNNG ที่เป็นสารก่อมะเร็งในกระเพาะอาหารและลำไส้
-
ช่วยลดการสะสมและช่วยควบคุมปริมาณของไขมันในเลือด ช่วยลดความเสี่ยงของการเป็นโรคอ้วน (OTPPS เป็นสารในกลุ่มโพลีฟีนอล มีความสำคัญต่อการลดและควบคุมปริมาณของไขมันในร่างกาย โดยพบว่าสารในกลุ่มนี้สามารถยับยั้งการทำงานของเอนไซม์ไลเปสซึ่งเป็นเอนไซม์ที่เกี่ยวกับการดูดซึมไขมันที่ลำไส้เล็ก ซึ่งเป็นกลไกเดียวกันกับยาลดความอ้วนบางชนิดในปัจจุบัน และยังมีรายงานด้วยว่าการดื่มชาอู่หลงหลังการรับประทานอาหารจะช่วยลดระดับไตรกลีเซอไรด์ได้อย่างมีนัยสำคัญ ช่วยเพิ่มการขับไขมันออกทางอุจจาระ มีคุณสมบัติช่วยกระตุ้นการเผาผลาญพลังงาน โดยมีรายงานว่าชาอู่หลงสามารถเพิ่มอัตราการเผาผลาญพลังงานได้ดีกว่าชาเขียวถึง 2 เท่า) (บางข้อมูลระบุว่า ชาอู่หลงสามารถช่วยลดระดับคอเลสเตอรอลได้ถึง 4% และช่วยลดระดับไขมันเลว (LDL) ที่เป็นโทษต่อร่างกายลงได้ถึง 8%)
-
การดื่มชาอู่หลง น่าจะมีประสิทธิภาพในการป้องกันและบำบัดภาวะอ้วนลงพุง หรือ Metabolic syndrome ได้ โดยมีการศึกษาวิจัยที่แสดงให้เห็นผลของการดื่มชาอู่หลงต่อการลดความอ้วนในผู้ที่มีภาวะน้ำหนักเกินและโรคอ้วน ซึ่งเป็นการศึกษาของ Rong-rong H และคณะ ได้พบว่าการบริโภคชาเขียววันละ 8 กรัม ติดต่อกัน 6 สัปดาห์ จะทำให้น้ำหนักตัวลดลงมากกว่า 1 กิโลกรัม ไขมันที่สะสมในร่างกายก็ลดลง 12% และมีความสัมพันธ์กับเส้นรอบวงเอวที่ลดลงด้วย ส่วนการศึกษาของ Junichi N และคณะ ได้พบว่าการดื่มชาอู่หลงติดต่อกันเป็นเวลา 12 สัปดาห์ จะช่วยทำให้ไขมันในช่องท้องลดลง โดยไม่มีผลข้างเคียงใด ๆ เช่นเดียวกับการศึกษาของ Maekawa T และคณะ ทีได้พบว่า การดื่มชาอู่หลงสามารถทำให้น้ำหนักตัว ดัชนีมวลกาย มวลไขมันรวมในร่างกาย ไขมันในช่องท้อง เส้นรอบวงเอว เส้นรอบวงสะโพก และความหนาของชั้นไขมันใต้ผิวหนังลดลงอย่างปลอดภัย ซึ่งสอดคล้องกับการศึกษาของ Nakamura J และคณะ ที่พบว่าการดื่มชาอู่หลงสามารถช่วยลดไขมันสะสมในช่องท้องและขนาดรอบวงเอว ส่วนการศึกษาจากจีนซึ่งมีกลุ่มตัวอย่างเป็นคนอ้วนจำนวน 102 ราย พบว่า เมื่อให้กลุ่มตัวอย่างดื่มชาอู่หลงทุกวัน ติดต่อกัน 6 สัปดาห์ พบว่าร้อยละ 22 ของกลุ่มตัวอย่างมีน้ำหนักตัวลดลงเกินกว่า 3 กิโลกรัม โดยส่วนที่ลดจะเป็นไขมันบริเวณพุงมากกว่าส่วนอื่น ๆ
-
ชาอู่หลงสามารถช่วยเพิ่มกระบวนเมทาบอลิซึม (Metabolism) หรือกระบวนการเผาผลาญพลังงานได้ดีกว่าชาชนิดอื่น ๆ โดยมีรายงานว่าการดื่มชาอู่หลงจะช่วยเพิ่มการเผาผลาญขณะพักในเวลา 120 นาที หลังการดื่มประมาณ 10% เมื่อเทียบกับชาเขียวซึ่งจะเพิ่มได้เพียง 4% ด้วยเหตุนี้เองชาอู่หลงจึงเป็นเครื่องดื่มที่เหมาะสำหรับผู้ที่นิยมกินเนื้อสัตว์เป็นชีวิตจิตใจ และผู้ที่ต้องการลดลดระดับคอเลสเตอรอลและไขมันในเลือดสูง
หมายเหตุ : สำหรับผู้ที่ต้องการลดน้ำหนักหรือลดความอ้วนด้วยการดื่มชาอู่หลงเพียงอย่างเดียวเป็นสิ่งที่ไม่แนะนำให้ทำครับ หากคุณต้องการลดน้ำหนักคุณก็ต้องใช้วิธีการอื่น ๆ ควบคู่ไปด้วย เช่น การออกกำลังกายอย่างเสมอ ควบคุมอาหาร มีอารมณ์แจ่มใสเบิกบาน ไม่เครียด เป็นต้น สำหรับชาอู่หลงสำเร็จรูปที่วางขายตามท้องตลาดนั้น อันนี้ผมไม่ขอแนะนำครับ ซื้อแบบที่เป็น “ใบชาอู่หลง” มาชงดื่มเองจะได้ประโยชน์สูงสุดครับ เพราะชาอู่หลงแบบสำเร็จนั้น ถ้าหากลองสังเกตดูที่ฉลากโภชนาการข้างขวดแล้วคุณก็จะพบว่าบางยี่ห้อมีการเติมน้ำตาลลงไปมากถึง 28 กรัมต่อ 1 ขวด ซึ่งแน่นอนว่ากินให้ตายยังไงน้ำหนักก็ไม่ลดลงอย่างแน่นอน แต่ถ้าจะซื้อมาดื่มจริง ๆ ก็ควรจะเลือกเป็นแบบที่ไม่ใส่น้ำตาล
พูดถึงประโยชน์มาก็เยอะ ถ้าจะให้บอกว่าชาอู่หลงเป็นชาที่ไม่มีโทษหรือผลข้างเคียงเลยก็คงจะเป็นไปไม่ได้ เพราะขึ้นชื่อว่าชาแล้วก็ต้องมีข้อเสียและข้อควรระวังอยู่บ้าง เพราะชานั้นเป็นเครื่องดื่มที่ไม่เหมาะกับผู้ป่วยโรคไทรอยด์ โรคกระเพาะอักเสบ โลหิตจาง ผู้ที่มีอาการนอนไม่หลับ ผู้ที่เป็นโรคหัวใจ รวมถึงสตรีมีครรภ์ ซึ่งข้อเสียส่วนนี้ไว้ผมจะกล่าวถึงในบทความต่อไปครับ ในเรื่อง “ชา” ว่าจริง ๆ แล้วมันมีประโยชน์หรือโทษอย่างไร เพราะที่กล่าวมานั้นคือสรรพคุณของชาอู่หลงเท่านั้น
เอกสารอ้างอิง
-
สาขาเทคโนโลยีทางการศึกษา สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.) กระทรวงศึกษาธิการ. “มารู้จัก ชา”. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก : edtech.ipst.ac.th. [07 ส.ค. 2014].
-
ผู้จัดการออนไลน์. (วีณา นุกูลการ, เพ็ญนภา เจริญกิจวิวัฒน์). “OTPPs คุณประโยชน์จากชาอู่หลง”. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก : www.manager.co.th. [07 ส.ค. 2014].
-
หนังสือพิมพ์เดลินิวส์ ฉบับวันที่ 16 ก.ย. 2556. (ผศ.ดร.เอกราช บำรุงพืชน์ ประธานฝ่ายวิชาการ ชมรมโภชนวิทยามหิดล). “คุณค่าน่ารู้ของชาอู่หลง”.
-
วารสารสุขสาระ ฉบับเดือนมีนาคม 2556
-
Chin J Integr Med. (He RR, Chen L, Lin BH, Matsui Y, Yao XS, Kurihara H.). “Beneficial effects of oolong tea consumption on diet-induced overweight and obese subjects.”
-
Jpn Pharmacol Ther. (Nakamura J, Abe K, Ohta H and Kiso Y.). “Lowering Effects of the OTPP (Oolong Tea Polymerized Polyphenols) Enriched Oolong Tea (FOSHU “KURO-Oolong Tea OTPP) on Visceral Fat in Over Weight Volunteers.”
-
Jpn Pharmacol Ther. (Maekawa M, Teramoto T, Nakamura J, et al). “Effect of long-term Intake of “KURO-Oolong tea OTPP” on body fat mass and metabolic syndrome risk in over weight volunteers.”
ภาพประกอบ : www.flickr.com (by anzyAprico, Stacey~, Guillermo Vera, DaseinDesign)
เรียบเรียงข้อมูลโดยเว็บไซต์เมดไทย (MedThai)