นายอภิชาติ พงษ์ศรีหดุลชัย อธิบดีกรมส่งเสริมการเกษตร เปิดเผยว่า ปัจจุบันกระแสของการบริโภคสินค้าเกษตรปลอดภัยจากสารพิษมีมากขึ้น โดยมีสินค้าที่บ่งบอกถึงการผลิตอย่างปลอดภัยจากสารพิษในท้องตลาดเป็นทางเลือกให้แก่ผู้บริโภคหลายชนิด
ผู้บริโภคจึงมักพบสินค้าเกษตรที่ระบุว่า เกษตรอินทรีย์ ผักไร้สารพิษ ผักปลอดภัยจากสารพิษ ผักอนามัย ซึ่งคำต่าง ๆ เหล่านี้มีคำจำกัดความ มีขั้นตอนการผลิตแตกต่างกัน คือ
เกษตรอินทรีย์ คือการเกษตรที่สร้างสรรค์ให้ระบบนิเวศน์การเกษตรได้ก่อให้เกิดการผลิตที่ยั่งยืน ปลอดภัยต่อผู้บริโภค อนุรักษ์และปรับปรุงสภาพแวดล้อมโดยใช้หลักการสร้างความหลากหลายทางชีวภาพ และทำให้เกิดการผสมผสานเกื้อกูลซึ่งกันและกัน หลีกเลี่ยงการใช้สารเคมีสังเคราะห์ เช่น ปุ๋ยเคมี ยาฆ่าหญ้า ยาป้องกันกำจัดศัตรูพืชและฮอร์โมน เน้นการหมุนเวียนใช้ทรัพยากรในไร่นาให้เกิดประโยชน์สูงสุด ผลผลิตที่ได้เป็น Organic food
ผักไร้สารพิษ คือ ผักที่ระบบการผลิตไม่มีการใช้สารเคมีใด ๆ ทั้งสิ้นไม่ว่าจะเป็นสารเคมีเพื่อป้องกันและปราบศัตรูพืชหรือปุ๋ยเคมีทุกชนิดแต่จะใช้ปุ๋ยอินทรีย์ทั้งหมดและผลผลิตที่เก็บเกี่ยวแล้วต้องไม่มีพิษใด ๆ ทั้งสิ้น (ผักหมายรวมถึงพืชที่รับประทานได้) ผลผลิตที่ได้เป็น Pesticide - free Vegetable
ผักปลอดภัยจากสารพิษ คือ ผักที่ระบบการผลิตมีการใช้สารเคมีในการป้องกันและปราบศัตรูพืชรวมทั้งปุ๋ยเคมีเพื่อการเจริญเติบโต ผลผลิตที่เก็บเกี่ยวได้ยังมีสารพิษตกค้างไม่เกินปริมาณที่กำหนดไว้เพื่อความปลอดภัยของผู้บริโภคตามประกาศกระทรวงสาธารณสุขฉบับที่ 163 พ.ศ. 2538
ผักอนามัย คือ ผักที่ระบบการผลิตมีการใช้สารเคมีในการป้องกันและปราบศัตรูพืชรวมทั้งปุ๋ยเคมีเพื่อการเจริญเติบโต ผลผลิตที่เก็บเกี่ยวได้ยังมีสารพิษตกค้างไม่เกินปริมาณที่กำหนดไว้เพื่อความปลอดภัยของผู้บริโภคและมีความสะอาดผ่านกรรมวิธีการปฏิบัติก่อนและหลังการเก็บเกี่ยวตลอดจนการขนส่งและการบรรจุหีบห่อได้ตามคุณลักษณะตามมาตรฐาน

สำหรับข้อแตกต่างอย่างชัดเจนของการผลิตสินค้าเกษตรตามข้างต้นสรุปได้คือ เกษตรอินทรีย์ ด้านปัจจัยการผลิต ห้ามใช้พืชหรือสัตว์ที่มีการตัดต่อสารพันธุกรรม GMO ห้ามใช้ปุ๋ยเคมี ยาฆ่าหญ้า ยาป้องกันกำจัดศัตรูพืชและฮอร์โมนสังเคราะห์ คำนึงถึงความปลอดภัยต่อผู้บริโภค ต่อสิ่งแวดล้อม และความสมดุลย์ทางธรรมชาติ โดยมีมาตรฐานการผลิตและการตรวจสอบรับรอง จากสำนักมาตรฐานเกษตรอินทรีย์ กรมวิชาการเกษตรและหน่วยงานระหว่างประเทศ ตัวอย่างสินค้าที่เป็นเกษตรอินทรีย์ในท้องตลาด เช่น ทิพวัลย์ เบสต์ฟู้ด รังสิตฟาร์ม เป็นต้น ผักไร้สารพิษ ด้านปัจจัยการผลิต ห้ามใช้ปุ๋ยเคมี ยาฆ่าหญ้า สารเคมีป้องกันกำจัดศัตรูพืช ไม่ระบุถึงการห้ามใช้ GMO เน้นความปลอดภัยต่อผู้บริโภคเป็นหลัก ปัจจุบันมีชมรมกสิกรรมไร้สารพิษ ชมรมเกษตรธรรมชาติเป็นผู้รับรองคุณภาพสินค้า ผักปลอดภัยจากสารพิษ ด้านปัจจัยการผลิต ไม่ได้ระบุถึงการห้ามใช้ GMO ปุ๋ยเคมี ยาฆ่าหญ้า และยาป้องกันกำจัดศัตรูพืช แต่คำนึงถึงความปลอดภัยต่อผู้บริโภคเป็นหลัก ( สารตกค้างไม่เกินค่าความปลอดภัยต่อผู้บริโภค ) โดยมีกรมส่งเสริมการเกษตรเป็นหน่วยงานที่ดูแลและตรวจสอบคุณภาพสินค้า ผักอนามัย การผลิตเหมือนกับผักปลอดภัยจากสารพิษ แต่อยู่ในความรับผิดชอบของกรมวิชาการเกษตร

อมรทิพย์ : ข่าว
กรกฎาคม 2545
E-mail: Agricom02@doae.go.th